Luter

Melodia i choreograficzne elementy lutra pojawiły się prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku, na terenie przygranicznej wsi Bukówiec Górny niedaleko od Leszna Wielkopolskiego.

Luter jest przykładem tańców, które w Wielkopolsce nazywa się przybyszami. W brzmieniu przypominają niemieckie lendlery. Przywędrowały bowiem do Polski z Zachodu, głównie z Niemiec, Holandii i Austrii. Przywiezione w różny sposób i w różnych okolicznościach historycznych (wyjazdy do pracy, pobyt w wojsku itd.), zostały zaadaptowane i włączone do repertuaru lokalnych tańców.

Może być tańczony w dowolną ilość par poruszających po obwodzie koła, w kierunku „pod słońce”. Jest tańcem energicznym, składającym się z różnorodnych elementów i motywów (m.in. kroki dostawne, obroty wykonywane w parach wokół wspólnej osi zakończonych tupnięciem). Tańczy się go zazwyczaj w stałym, szybkim tempie, w metrum na 4/4. Podczas potańcówek, osoba zamawiająca taniec (często kobieta) podchodzi do kapeli ze słowami, np. A tero grocze, lutra, a następnie śpiewa przyśpiewkę zaczynającą się od słów: Luter nie umarł….

Wiele z tych form posiada teksty, od których pierwszych słów pieśni pochodzą nazwy tych tańców, np. siódemka, luter, duda czy Marynia.
Choć nie należą one do grupy tańców rodzimych, jak wiwaty, chodzone czy formy oberkowe, to mogą być obok walcerków czy szoczy znakomitym przykładem na przenikanie się folkloru z różnych obszarów narodowych. Przez oddziaływanie na przybyszy cech rdzennych muzyki, tańców oraz zwyczajów, stanowią ciekawy przykład twórczej adaptacji.

—

Scenariusz i reżyseria – Bogumiła Zgorzelska i Piotr Zgorzelski

Kierowniczka Produkcji – Justyna Pankiewicz

Prowadzenie lekcji tańca – Bogumiła Zgorzelska i Piotr Zgorzelski (Akademia Tańca Tradycyjnego)

Tancerze – Bogumiła Zgorzelska, Piotr Zgorzelski, Małgorzata Baran, Magdalena Kulanek, Piotr Jop, Artur Szlachetka

Muzyka – melodia tradycyjna „Luter” w wykonaniu kapeli Romualda Jędraszak / z archiwum Fundacji „Czas Tradycji”

Zdjęcia – Daniel Kiermut

Dźwięk – Mikołaj Kiciak

Reżyseria światła – Paweł Wójcik

Kierownik planu – Marcin Kuropatwa

Montaż, kolor korekcja, grafika – Daniel Kiermut

Konsultacja przy montażu – Piotr Zgorzelski

Stylizacja – Bogumiła Zgorzelska

Nagrania zrealizowano w „Studio 99” w Warszawie (wrzesień – listopad 2020 roku)

Produkcja Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Akademią Tańca Tradycyjnego;

———

Projekt realizowany przez Instytut Muzyki i Tańca, dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.